Wychowanie

Wychowanie wpływ na rozwój osobowści pozostałe aspekty

Kiedy ukształtowana w zarysie osoba społeczna będzie da­lej się rozwijać i dojrzewać w warstwie socjologicznej, to w wie­ku młodzieńczym nadbudowuje się nad nią nowa warstwa kultu-rologiczna (lub kulturotwórcza). Wyraża się ona w spontanicznym uczuleniu jednostki na wartości zawarte w wytworach (artefek-tach) kultury wyższej, jak sztuka (poezja, muzyka, plastyka, nau­ka, filozofia, technika, prawo, polityka czy moralność i religia). Zależnie od rozbudzonych zainteresowań kulturalnych, od zami­łowań, uzdolnień i talentów rozpoczyna się pogoń za wrażeniami estetycznymi przy przeżywaniu i przyswajaniu sobie podobają­cych się jednostce wartości kulturowych. W ten sposób początko­wo wyrasta kulturalny odbiorca, konsument sztuki lub innej dzie­dziny kultury, potem może uformować się amator, znawca, ko­neser jakiegoś zagadnienia, wreszcie pojawiają się pierwsze mło­dzieńcze próby własnej twórczości. Pierwociny te mają zwykle charakter naśladowczy, epigoński i grafomański, toteż zanikają, jeżeli nie zdradzają oryginalnego talentu. Pomimo to wychowa­nek rozwija się na tej drodze jako twórca kulturalny choćby w skromnym zakresie, a przynajmniej jako kulturalny odbiorca, krytyk lub entuzjasta nowej twórczości w jakiejś interesującej go dziedzinie kultury. Czynnikami zewnętrznymi, koniecznymi dla rozwoju warstwy kulturologicznej są przede wszystkim wy­bitne lub klasyczne dzieła literackie, muzyczne, plastyczne, za­bytki, pomniki historyczne, muzea i skarbce, biblioteki, planetaria, teatry itp. Dojrzałość kulturalna jednostki włącza ją do określo­nej tradycji historycznej i kulturalnej własnego narodu, do ja­kiegoś typu myślenia i cywilizacji oraz do kultury ogólnoludz­kiej tak przeszłej jak i współczesnej. e) Wreszcie w początkach wieku dorosłego człowieka kształ­tuje się ostatnia warstwa czysto duchowa, w której tworzy się synteza światopoglądowa, dlatego też zasługująca na nazwę war-stawy światopoglądowej. Do głosu dochodzi tu pełnia rozwinię­tej duchowości ludzkiej, dzięki czemu rozumność staje się mą­drością w szukaniu prawdy i dobra, zdolność do wartościowania stwarza miłość najwyższego ideału Prawdy, Dobra i Piękna; rów­nocześnie wolność wybierania dobrej drogi kształtuje plan życio­wy z pełną odpowiedzialnością za swe postępowanie i za innych ludzi, porywy zaś i intuicje twórcze wyłaniają syntezę światopo­glądową, a nastawienie otwarte na głębię metafizyczną doprowa­dza wreszcie do ujęcia źródeł bytu, czyli Absolutu i do dania osobistej odpowiedzi na te stwierdzenia w postaci przekonań re-ligijnomoralnych, rozwiązanych teistycznie lub przez negację — ateistycznie. Specjalne znaczenie dla rozwoju warstwy czysto du­chowej, dla zapanowania duchowości nad cielesnością mają wy­padki losowe szczęśliwe lub nieszczęśliwe dla życia ludzkiego. Szczególnie nadzwyczajne wypadki, jak cudowne wyzdrowienia, ocalenia z katastrof, śmierć najbliższych, wstrząsające spotkania itp., budzą głębszą refleksję duchową nad znikomością człowie­ka i świata, nad ułomnością ludzką, bezradnością, powodują prawdziwe nawrócenia do Boga, kształtują głęboką religijność, moralność i pogląd na świat. Dzięki temu dojrzała duchowo jed­nostka odkrywa świat nadprzyrodzony i włącza się duchowo do rzeczywistości nadnaturalnej i Boskiej. W całości biorąc, rozwój podstawowej siły biosu wychowanka zaczyna się więc od życia biologicznego i aktywności fizjologicz­nej organizmu, a w końcu przekształca się w życie wewnętrzne, duchowe, które począwszy od chrztu i przez współpracę z łaską Chrystusową, przeobraża całego człowieka w „nowe stworzenie". Jednakże warstwicowo pełny, całkowity rozwój biosu jedno­stki jest warunkowany pomyślnym działaniem życia społecznego, czyli etosu oraz oddziaływaniem wychowawców, a więc agosu w ramach sprzyjających sytuacji losowych. Teorii warstwicowej wychowania można łatwo zarzucić, że jest abstrakcją oderwaną od rzeczywistych warunków życia, od konkretnych systemów szkolnego wychowania i ich społecznych ideologii. Przecież nigdy przebieg wychowania nie jest idealny i nie odbywa się bez trud­ności i załamań. Ale zarzut taki należy postawić każdej nauce, gdy na przykład fizyka daje wzór na ruch jednostajnie przyśpieszony, który jest obliczony dla próżni przy braku wszelkiego oporu śro­dowiska. W rzeczywistości bowiem ruch odbywa się nie po pro­stej, lecz krzywej balistycznej w warunkach przyciągania ziemi, oporu powietrza i siły wiatru, która znosi pocisk z idealnego to­ru. W rzeczywistości rozwój konkretnego człowieka jest jeszcze bardziej skomplikowany, aniżeli teoretyczne określenie wekto­rów sił i wypadkowych toru, mimo to z modelem teoretycznym musimy się liczyć, ponieważ on nam wyjaśnia możliwości prawi­dłowego przebiegu procesu. Równocześnie teoria warstwicowa wychowania wskazuje na poczwórne uwarunkowania, od których zależy osiągnięcie pełni rozwoju społeczeństwa. Są to: 1 — zdro­wy bios jednostki, bez żadnych obarczeń dziedzicznych, przy bo­gatych zadatkach genicznych, przekazywanych przez rodziców i wcześniejsze pokolenia dziadków, 2 — obyczajowy etos spo­łecznego otoczenia i narodowej kultury, bez większej dysharmo-nii i konfliktów, przekazujący ogólnoludzkie zasady moralne, prawa naturalnego zgodnie z sumieniem jednostki i urabiający jej doświadczenie, postawy i cechy nabyte bez nałogów, szczegól­nie alkoholizmu i narkomanii zatruwających system nerwowyi niszczących siłę biosu jednostki, 3 — ideowy agos współpra­cujących ze sobą wychowawców, rodziców, nauczycieli, duszpa­sterzy, majstrów, oficerów itp., zaspakajających umiejętnie a zgo­dnie z postępem wiedzy naukowej odpowiednimi środkami ze­wnętrznymi potrzeby rozwojowe wychowanka oraz 4 — korzy­stny układ sytuacji losowych, nie w znaczeniu trwałego szczę­śliwego losu, lecz dających się — z dobrem dla jednostki — prze­cierpieć czasowych nieszczęść lub przezwyciężyć przez pracę i wy­siłek wychowanka. Los najbardziej pomyślny nie zwalnia jedno­stki od osobistego wkładu trudu i poświęcenia, ofiarności dla do­bra swego rozwoju. Dodatkowo może stawiać większe przeszkody i trudności dla lepszego ich pokonywania przez wydobycie z wy­chowanka większej mocy w walce z przeszkodami. Tak właśnie Chrystus zaleca: „Wchodźcie przez ciasną bramę. Bo szeroka jest brama i przestronna droga, która prowadzi do zguby (...). Jednak­że ciasna jest brama i wąska, która prowadzi do życia, a mało jest takich, którzy ją znajdują" (Mt 7, 13—14). Chrześcijańskie wychowanie więc prowadzące przez ciasną furtkę mówi o losie rzeczywiście trudnym, który jednakże daje się przebyć, by do­stać się na właściwą drogę dalszego życia doczesnego i wieczne­go. Te ciasne bramki losu w slalomie życia i w przebiegu jego rozwoju wychowawczego dotyczą złego funkcjonowania dyna-mizmów biosu, etosu czy agosu. W tym zakresie mogą wystąpić spowodowane często postępującą degeneracją biologiczną popula­cji, np. defekty i uszkodzenia organiczne jednostek niedorozwi­niętych i upośledzonych ślepotą lub głuchotą, które jednak z po­stępem pedagogiki specjalnej przez kompensację zmysłów lub re­habilitację są znacznie złagodzone i prawie usuwane. Obok tego mogą się pojawiać dysfunkcje etosu, gdy wady społeczne środo­wiska (np. dyskryminacja jakiegoś rodzaju — rasowa, pochodze­nia społecznego, płci lub religii) stanowią zaburzenia prawidło­wości życia społecznego i zniekształcają przebieg rozwoju. Wre­szcie niezawinione, popełniane z ignorancji błędy wychowawcze agosu, a więc błędy rodziców, nauczycieli, szkoły czy programu godzące w zasady poprawności działań wychowawczych tworzą ogromne przeszkody w prawidłowym rozwoju wychowanka, lecz i one są stopniowo przez pedagogizację (np. rodziców) likwidowa­ne lub przez osobisty wysiłek wychowanków nadrabiane. Tak więc losowo mogą działać wszelkie defekty biosu, wady etosu lub błędy agosu, które niszczą trzy zasadnicze warunki progresji wychowawczej, a mianowicie: prawa naturalne rozwoju, prawi­dłowości strukturalne życia społecznego oraz poprawność dzia­łania wychowawczego. Dlatego też teoria warstwicowa nie wy-obcowuje się z rzeczywistości przyrodniczej, liczy się z aktualny­mi systemami wychowawczymi społeczeństwa, bierze pod uwagę stan działania wychowawców, a losowe trudności wraz z histo­rycznymi warunkami cywilizacji i epoki (np. niszczenie natural­nego środowiska życiowego człowieka) traktuje jako zadanie do wykonania przez osobisty wysiłek wychowanka przy pomocy za­chęty wychowawców i przy pomocy postępu wiedzy pedagogicz­nej. Teoria warstwicowa stanowi ważki element tego postępu, ponieważ wynika z analizy fenomenologicznej rzeczywistości współczesnego wychowania i opiera się o doświadczenie pedago­giczne, a nie wyrasta z przestarzałych podstaw filozoficznych, nienowoczesnych koncepcji rozwoju i czynników określających wychowanie.

Cytat Dnia!

“
Okres przekwitania

Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiÄ…czkowanie, mĂłwimy, ĹĽe kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, ktĂłre siÄ™ dokonujÄ… w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jaje­czek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzÄ… tylko w samych jajnikach, dotyczÄ… one takĹĽe przysadki mĂłzgowej, tarczycy i innych narzÄ…dĂłw. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”