Kształcenie mowy
Kształcenie mowy i kultura języka
Mowa — niezwykły dar natury — ofiarowana człowiekowi, który, wyłoniony ze świata zwierzęcego przed wielo-ma milionami lat, przechodził nieustanny rozwój, wspinanie się w górę. Pozostawił wśród mroku czasów przedhistorycznych niezaradnego, pierwotnego człowieka. Dzięki mowie stał się naprawdę człowiekiem, a jego człowieczeństwo zostało jakby nią uświetnione. Mówi i chce być wysłuchany, słucha, bo chce zrozumieć innych. Człowiek jest nieszczęśliwy, gdy jest sam i nie ma z kim rozmawiać, a niemądry, gdy nie ma o czym rozmawiać. To obiegowe powiedzenie ma swoje znaczenie i rację. Mowa speima tak wiele zasadniczych funkcji, wśród których najważniejsza jest ta, że będąc narzędziem myślenia, stanowi podstawę kształtowania pojęć, sądów, rozumowania. Dzięki niej człowiek sprawniej porusza się w świecie, lepiej poznaje, rozumie życie własne i środowiska, z którego się wywodzi. Określenie „mowa" używane jest w dwojakim znaczeniu ): Odnosi się do tego, co określa się inaczej jako język, czyli społecznie wypracowany system znaków i reguł operowania nimi, który jest środkiem porozumiewania się między ludźmi. Dotyczy zachowania się poszczególnych ludzi, którzy dokonują czynności związanej z nadawaniem i odbieraniem przekazów językowych. W rozmowie dwojga ludzi, którzy mówią tym samym językiem, może dojść do porozumienia, jeśli dokona się ten wyżej wspomniany proces nadawania i odbierania przekazów językowych, czyli słów, zdań, pytań i odpowiedzi. I odwrotnie — rozmowa może się nie odbyć, jeśli będzie prowadzona w języku dla jednej z tych osób zupełnie nie znanym. Ten drugi człon — odbiór — nie będzie" zatem prawidłowo funkcjonował. Można to wytłumaczyć następująco: Nadawanie mowy jest pewnym zespołem czynności, polegającym na przekształcaniu naszych procesów myślowych w odpowiednie symbole dźwiękowe. Łączenie głosek w wyrazy, wyrazów w zdania, zgodnie z przyjętymi regułami gramatycznymi w danym języku, składa się na ten pierwszy człon. Odbiór z kolei mowy polega na zidentyfikowaniu zasłyszanych dźwięków i powiązaniu z określoną treścią.Sens każdego wyrazu w zdaniu uzależniony jest od pozostałych wyrazów zdania, czyli od całego kontekstu. Odbiór pytania, wypowiedzi ustnej dokonuje się za pomocą niezmiernie złożonego układu funkcjonalnego. Należą do niego: słyszalność dźwięków, różnicowanie głosek, wyrazów danego języka, znajomość jego struktur gramatycznych, pamięć słów, umiejętność pojmowania znaczenia wyrazów i treści zdań. Tak złożony jest sposób kontaktowania się słownego między ludźmi za pomocą mowy ustnej. Struktura mowy ustnej, jej funkcje ulegają przemianom w miarę rozwoju psychofizycznego jednostki ludzkiej. Opanowanie mowy dokonuje się w wieku przedszkolnym, już wtedy bowiem spełnia istotne funkcje komunikacyjne, służy porozumiewaniu się z otoczeniem. Komunikowanie się z innymi to wyrażanie swych myśli w rozmowach, wypowiadanie, co kto zobaczył, usłyszał, przypomniał sobie, wymyślił. Narząd, który nam to ułatwia i którym posługujemy się — wytwarzając dźwięki mowy — składa się z trzech części: a) z aparatu oddechowego, który wytwarza prąd powietrza niezbędny do powstawania dźwięków mowy; b) aparatu fonacyjnego. czyli krtani, w której powstaje dźwięk i c) aparatu artykula-cyjnego, składającego się z jamy ustnej, gardłowej i nosowej, któremu zawdzięczamy prawidłową wymowę głosek (samogłosek, spółgłosek), sylab, wyrazów, zdań. Czynność mówienia jest związana z tak skomplikowaną aparaturą, iż najmniejsze jej uszkodzenie — choćby w postaci przeziębienia — powoduje trudności w mówieniu. Chrypki, katary, stany zapalne gardła, krtani wpływają tak znacznie na emisję głosu, że trudno jest rozpoznać „po głosie" nawet najbliższych przyjaciół, którym przytrafiło się przeziębienie. Tak złożona aparatura, powiązana z centralnym układem nerwowym, wytwarza to, co jest materiałem mowy, a więc samogłoski, które w zasobach fonetycznych języka polskiego są następujące: ustne — a, o, u, e, i, y oraz nosowe ę, ą, oraz pozostałe dźwięki — spółgłoski Samogołoski i spółgłoski tworzą sylaby które stanowią elementy budowy wyrazu.W języku polskim ośrodkiem wyrazu jest samogłoska, 124 która łączy się ze spółgłoską. O strukturze jego decydują takie składniki, jak: liczba sylab, ich kolejność, typy, czyli kombinacje głosek. W wyrazach każdego języka występuje ograniczona liczba typów sylab, utworzona przez stałe połączenie ich elementów składowych. Na przykład w języku czeskim „ćtrvtek", w polskim „czwartek". Dzięki występowaniu podobnej struktury akustycznej ten wyraz czeski jest dla Polaka zrozumiały. Naprawd bardzo tanie wizytwki i do tego w bardzo dobrej jakoci. Polecam.
“
Okres przekwitania
Kiedy w wieku 44—50 lat ustaje miesiączkowanie, mówimy, że kobieta przechodzi okres przekwitania Istota zmian, które się dokonują w ustroju kobiety w tym czasie, polega na ustaniu cyklicznego procesu dojrzewania jajeczek w jajnikach i wydalania ich przez jajowody do macicy. Zmiany jednak nie zachodzą tylko w samych jajnikach, dotyczą one także przysadki mózgowej, tarczycy i innych narządów. W wyniku przekwitania kobieta traci zdolność rodzenia dzieci.”